De meest effectieve behandeling voor een sociale angststoornis is cognitieve gedragstherapie (CGT) en de behandeling bestaat uit drie componenten: taakconcentratietraining, je gedachten leren bijstellen en exposure in vivo.
Taakconcentratietraining
Door het verhoogde bewustzijn is iemand die sociaal angstig is eigenlijk te veel bezig met informatie die uit zichzelf voortkomt. Dit kunnen angstige verwachtingen zijn (“iedereen gaat mij uitlachen”), lichamelijke sensaties (bijvoorbeeld blozen, zweten of trillen) en het ‘denken voor een ander’ (“ze vinden me vast niet goed genoeg als ze me zien zweten tijdens deze presentatie”). Je kan leren om dit verhoogde zelfbewustzijn te verminderen en je aandacht meer te leren richten op de ander of op de taak waar je mee bezig bent. Hierdoor ben je minder bewust van interne angstige signalen en kan de angst afnemen. Dit bewust leren verplaatsen van de aandacht wordt ’taakconcentratietraining’ genoemd.
Cognitieve therapie
Bij dit deel van de behandeling ligt de nadruk op het leren herkennen van automatische negatieve gedachten die jouw sociale angst aanjagen en in stand houden. Samen met jouw psycholoog ga je deze gedachten kritisch bekijken, uitdagen en bijstellen naar meer reële en helpende gedachten.
Exposure in vivo
Als je een sociale angststoornis hebt dan is de kans groot dat je situaties uit de weggaat waarin je met andere mensen te maken krijgt. Dit wordt ook wel vermijding genoemd. Stel je bent uitgenodigd voor een verjaardag, maar je durft niet te gaan omdat je bang bent geen aansluiting te vinden en voor schut te zullen staan. Wanneer je ervoor kiest om niet naar de verjaardag te gaan (vermijding), dan heeft dat op de korte termijn een positief effect op je angst. Deze neemt namelijk af doordat je de angstige situatie niet hoeft te ondergaan.
Op de lange termijn heeft vermijding echter negatieve effecten. Vaak wegblijven van bijvoorbeeld feestjes en verjaardagen kan leiden tot isolatie en gevoelens van eenzaamheid. Ook ontneem je jezelf de mogelijkheid om te ervaren dat je wél de aansluiting zou hebben gevonden. Hierdoor blijft de negatieve overtuiging dat je er niet bijhoort in stand en zal het een volgende keer net zo eng zijn om te gaan (of zelfs nog enger).
Dit onderdeel van de behandeling richt zich daarom op blootstelling (exposure) aan situaties die je angstig maken. Samen met jouw psycholoog ga je stapsgewijs de vermijding doorbreken. Op deze manier kan je gaan ervaren of jouw angstige verwachtingen uitkomen. Aangezien dit soort angsten veelal irreëel zijn, zal je merken dat waar je zo bang voor bent meestal niet gebeurt, waardoor de angst kan gaan afnemen.
